I. THỜI KHÚC – NGÔ – ĐINH – TIỀN LÊ
1. Thời Khúc (905-939)
- Dưới thời họ Khúc, đất nước được cải cách về nhiều mặt nhằm xây dựng một quốc gia độc lập, tự chủ. Đất nước bình yên được nhiều năm
- Năm 930, Lưu Nham (Nam Hán) đem quân xâm lược nước ta, chiếm thành Đại La. Năm 931, Dương Đình Nghệ kéo quân tấn công, quân giặc thất trận, nền độc lập nước nhà tiếp tục được giữ vững.
- Năm 937, Kiều Công Tiễn giết chủ giành chính quyền. Ngô Quyền đem quân đi trừng trị. Kiều Công Tiễn sai người sang Nam Hán cầu cứu, quân Nam Hán tập hợp lực lượng kéo xuống nước ta, tiến về cửa sông Bạch Đằng.
- Năm 938, Ngô Quyền chỉ huy quân lính đánh úp hạm thuyền của giặc, chiến thắng vẻ vang. Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, lấy Cổ Loa làm kinh đô.
2. Thời Ngô (939-967)
- Dưới thời Ngô, tình hình xã hội sau chiến tranh vẫn còn phức tạp, xảy ra nhiều mâu thuẫn nội bộ, tạo điều kiện cho các thổ hào, thứ sử địa phương nổi dậy, mộ quân, tách ra khỏi chính quyền trung ương.
- Từ nhưng năm 60, đất nước càng rối loạn, rơi vào tình trạng chia cắt hỗn loạn, nổi lên 12 vùng đất biệt lập do 12 sứ quân đứng đầu.
3. Thời Đinh – Tiền Lê (968-1009)
- Nhà Ngô đổ, một người anh hùng là Đinh Bộ Lĩnh đứng ra dẹp loạn 12 sứ quân. Các sứ quân lần lượt bị đánh bại hoặc xin hàng. Đến cuối năm 967, đất nước trở lại yên bình. Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi (Đinh Tiên Hoàng), lập nên nhà Đinh, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư.
- Cuối năm 979, Đinh Tiên Hoàng bị ám sát, nhà Tống nhân cơ hội đó đem quân xuống xâm chiếm. Lê Hoàn được cử làm tổng chỉ huy quân đội, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến, sau đó lên ngôi vua (Lê Đại Hành), nhà Tiền Lê được thành lập.
- Năm 981, Lê Hoàn đánh tan quân Tống. Quan hệ với nhà Tống sau chiến tranh bắt đầu hoà hoãn, tốt đẹp.
- Năm 1005, Lê Hoàn mất, Lê Long Đĩnh lên thay. Lê Long Đĩnh ăn chơi truỵ lạc nên không lâu sau mắc bệnh chết vào năm 1009. Được sự ủng hộ của các triều thần, Lý Công Uẩn (Lý Thái Tổ) lên ngôi vua, mở đầu thời Lý.
II. THỜI LÝ (TK XI-XII)
- Năm 2010, Lý Công Uẩn dời đô ra Đại La, đổi tên thành là Thăng Long. Năm 1054, vua Lý Thánh Tông đổi tên nước ta là Đại Việt. Nhìn chung dưới thời Lý, xã hội Đại Việt có thế đứng khá vững chắc, đời sống nhân dân tương đối ổn định.
- Năm 1076, quân Tống bắt đầu xâm lược nước ta. Năm 1077, Lý Thường Kiệt chỉ huy quân đội đánh tan 30 vạn quân Tống bằng trận tập kích trên sông Như Nguyệt, khiến quân Tống phải rút binh.
- Nhà Lý đến đời vua Nhân Tông đã đạt đến đỉnh cao thịnh trị, nhưng đến đời Anh Tông về sau thì từ từ giảm sút, đất nước chìm trong loạn lạc. Họ Trần lúc đó, đứng đầu là Trần Thủ Độ, dần dần hưng khởi, mở rộng lực lượng, chiếm hầu hết các chức quan quan trọng trong triều đình. Năm 1226, Lý Chiêu Hoàng chính thức nhường ngôi cho Trần Cảnh, nhà Lý suy vong.
III. THỜI TRẦN – HỒ (TK XIII-XV)
1. Thời Trần
- Nhà Trần thay nhà Lý mở ra một thời kì phát triển cao hơn của xã hội Đại Việt. Chính quyền nhà Trần đã tạo ra một nền thống nhất và ổn định đất nước cho đến giữa thế kỷ XIV.
- Tháng 1/1258, hai đạo quân Mông Cổ hướng về Thăng Long, vua Trần Thái Tông chuẩn bị kháng chiến. Cuối tháng 1/1258, quân địch bị đánh bật khỏi kinh thành, kết thúc thắng lợi cuốc chiến chống Mông – Nguyên lần thứ nhất.
- Năm 1285, Hốt Tất Liệt lại huy động một lực lượng quân đội rất lớn tiến hành xâm lược nước ta lần thứ II. Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn lãnh đạo binh sĩ đã tiêu diệt và quét sạch 50 vạn quân xâm lược ra khỏi bờ cõi Đại Việt.
- Hai lần thất bại, nhưng Hốt Tất Liệt lại tập trung quân đội nhằm tấn công nước ta lần thứ III. Tháng 4/1288, Trần Hưng Đạo một lần nữa lãnh đạo binh sĩ đánh tan quân địch bằng trận Bạch Đằng lừng lẫy. Quân ta hoàn toàn thắng lợi.
- Sau chiến tranh xâm lược của quân Mông – Nguyên, xã hội Đại Việt dần dần trở lại ổn định. Nhưng đến thời vua Trần Dụ Tông lớp cầm quyền ngày càng sa đọa và suy thoái. Từ đầu thế kỷ XIV, đại hạn, mất mùa đói kém, nông dân nổi dậy khắp nơi. Những năm 60, nước Chămpa hùng mạnh lên, thường xuyên đem quân xâm lấn nước ta. Cuộc chiến tranh với Chămpa vừa thể hiện sự suy yếu của nhà Trần vừa gây nhiều khó khăn cho triều đình và nhân dân đương thời. Cuộc khủng hoảng càng thêm trầm trọng, dẫn đến sự sụp đổ của nhà Trần.
- Năm 1399, vua Trần Thuận Tông chết, các tướng lĩnh, quý tộc cùng thời cũng bị giết sạch. Đầu năm 1400, Hồ Quý Ly truất ngôi nhà Trần, tự lập làm vua, đổi quốc hiệu là Đại Ngu, lập nên nhà Hồ.
2. Thời Hồ
- Hồ Quý Ly lên ngôi đã thực hiện một loạt cải cách toàn diện về kinh tế – xã hội. Tuy nhiên nó đã gây ra nhiều mâu thuẫn trong nội bộ, ảnh hưởng sâu sắc đến sự đoàn kết trong nhân dân.
- Năm 1405, nhà Minh lấy cớ xâm lược nước ta, nhà Hồ chuẩn bị kháng giặc. Đầu năm 1407, nhà Minh tiến vào Thăng Long. Tháng 5/1407, Hồ Quý Ly bị dồn vào Nghệ An, cùng lúc đó, quân Chămpa cũng thừa cơ đánh ra. Đến tháng 6.1407, kháng chiến thất bại, đất nước lại rơi vào ách đô hộ của nhà Minh.
IV. KHỞI NGHĨA LAM SƠN (1418-1427)
- Năm 1416, tại Lũng Nhai, Lê Lợi và Lê Lai cùng những người bạn chiến đấu làm lễ kết nghĩa anh em, thề chống giặc cứu nước.
- Năm 1418, Lê Lợi lãnh đạo nghĩa quân đánh thắng nhiều trận lớn. Tuy nhiên, khởi nghĩa chưa đủ khả năn thống nhất nến đã gặp nhiều tổn thất nặng nề. Năm 1423, Lê Lợi tạm hoà hoãn với địch để xây dựng lực lượng. Đến cuối năm 1424, Lê Lợi quyết định chủ động tấn công, mở rộng cuộc khởi nghĩa thành chiến tranh giải phóng dân tộc.
- Tháng 11/1426, chỉ trong mấy ngày, quân đội Lam Sơn kết hợp với lực lượng vũ trang các làng xã đã đánh bại 10 vạn quân Vương Thông bằng chiến thắng Tốt Động – Chúc Động.
- Đầu năm 1427, nhà Minh điều quân tiếp viện. Lê Lợi ra lệnh khép chặt vòng vây quanh thành Đông Quan, bắt sống hơn 3000 quân địch. Đến tháng 9/1427, quân ta đã hạ được nhiều thành lũy của địch.
- Tháng 10/1427, quân tiếp viện do Liễu Thăng cầm đầu tiến vào ải Chi Lăng. Phục binh của ta bốn bề nổi dậy, bất ngờ xông lên tiêu diệt hơn 1 vạn quân giặc. Đến tháng 11/1427, sau 27 ngày chiến đấu, quân ta đã tiêu diệt hoàn toàn viện binh của địch, buộc Vương Thông phải đầu hàng, rút quân về nước, khiến nhà Minh phải từ bỏ âm mưu xâm lược nước ta.
V. THỜI LÊ (HẬU LÊ)
- Khởi nghĩa Lam Sơn toàn thắng, đất nước trở lại thanh bình. Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi hoàng đế, khôi phục tên nước là Đại Việt, mở đầu triều đại Lê.
- Nền kinh tế thời Lê phát triển đáng kể, xã hội, đời sống nhân dân nói chung ổn định, thanh bình. Nền độc lập và thống nhất được củng cố và cường thịnh trong cả khu vực.
- Đầu thế kỷ XVI, vua Lê Hiến Tông mất, Đại Việt mất dần sự thịnh trị, kinh tế sa sút; các thế lực phong kiến tranh chấp lẫn nhau mở đầu cho một giai đoạn mới của chế độ phong kiến Việt Nam.
![[Image: biggrin.gif]](https://lh3.googleusercontent.com/blogger_img_proxy/AEn0k_tg68SnzVdIAC3EeyDWSWlrVvj5DGcsT_n6xXRpTrihrcGlQQO4y3ccHBciJS9xji7V-q14l84FZtY1MrL0iDZpehpm_e1oPZzOv95npxbHCfMAQA=s0-d)
)
